π. Σάββας Αγιορείτης:
Ὅταν λέμε «μάτι» στήν ἐκκλησιαστική γλώσσα ἐννοοῦμε τή βασκανία. Ἡ βασκανία εἶναι πονηρή ἐνέργεια, δαιμονική ἐνέργεια πού ὑποκρύπτει τό πονηρό πνεῦμα τοῦ φθόνου.
Ὁ φθόνος εἶναι ἡ βασκανία. Καί ποιοί εἶναι αὐτοί πού ἐκπέμπουν αὐτή τήν ἐνέργεια; Φυσικά εἶναι οἱ δαίμονες, δαιμονική ἐνέργεια εἶναι. Ἀλλά ὅταν ὁ ἄνθρωπος φθονεῖ κάποιον ἄλλον ἄνθρωπο, δέχεται αὐτή τή δαιμονική ἐνέργεια καί ὁ διάβολος τί κάνει;
Χρησιμοποιεῖ αὐτόν τόν ἄνθρωπο γιά νά ἐκπέμπει αὐτή τήν ἐνέργεια καί μάλιστα μέσα ἀπ’ τά μάτια. Χρησιμοποιεῖ τά μάτια δηλαδή τοῦ ἀνθρώπου ὁ διάβολος, ἐπειδή αὐτός ὁ ἄνθρωπος ἔχει μέσα του κακία, φθόνο, ζήλεια… Τό πονηρό πνεῦμα χρησιμοποιεῖ τά μάτια του, γιά νά βλάψει τό μωρό τῆς ἄλλης, τή νύφη τῆς ἄλλης οἰκογένειας κ.λ.π. Αὐτό εἶναι ἡ βασκανία.
Τί γίνεται τώρα; Ἐσύ πού εἶσαι δίπλα καί δέχεσαι αὐτή τήν πονηρή ἐνέργεια, παθαίνεις κακό; Ἐξαρτᾶται. Ἐάν ἔχεις πνευματική ζωή, ἐάν ἐξομολογεῖσαι, ἐάν ἔχεις νοερά προσευχή, ἀδιάλειπτη προσευχή, δέν παθαίνεις τίποτα. Ὅσα μάτια κι ἄν σέ κοιτᾶνε καί ὅσες γλῶσσες κι ἄν σέ τρῶνε καί δέν ξέρω τί ἄλλο, ὅλοι οἱ δαίμονες νά πέσουν πάνω σου…
Θυμηθεῖτε τήν Ἁγία Ἰουστίνη, τί τῆς ἔστειλε ὁ Ἅγιος Κυπριανός; Τόν ἀρχηγό τῶν δαιμόνων τῆς ἔστειλε καί ἦταν μιά κοπελίτσα εἴκοσι χρονῶν… τόσο ἦταν περίπου. Δέν μποροῦσε νά τῆς κάνει τίποτα ὁ ἑωσφόρος, ὁ ἀρχηγός τῶν δαιμόνων, γιατί ἦταν τειχισμένη μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή καί τήν ἁγία ζωή. Ὅταν ἔχεις τέτοια ζωή, δέν ἔχεις φόβο ἀπό κανένα μάτι.
Θυμηθεῖτε τήν Ἁγία Ἰουστίνη, τί τῆς ἔστειλε ὁ Ἅγιος Κυπριανός; Τόν ἀρχηγό τῶν δαιμόνων τῆς ἔστειλε καί ἦταν μιά κοπελίτσα εἴκοσι χρονῶν… τόσο ἦταν περίπου. Δέν μποροῦσε νά τῆς κάνει τίποτα ὁ ἑωσφόρος, ὁ ἀρχηγός τῶν δαιμόνων, γιατί ἦταν τειχισμένη μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή καί τήν ἁγία ζωή. Ὅταν ἔχεις τέτοια ζωή, δέν ἔχεις φόβο ἀπό κανένα μάτι.
Δεύτερον. Ποιοί ματιάζουν; Εἴπαμε οἱ φθονεροί. Ποιοί ματιάζονται; Οἱ ἀνεξομολόγητοι, οἱ ἀκοινώνητοι, οἱ ἀπρόσεκτοι. Αὐτοί ματιάζονται. Καί ποιά εἶναι ἡ λύση; Ἡ πνευματική ζωή. Καί σέ καμιά περίπτωση, ἄν ὑπάρχει τέτοια ἐνέργεια πού σέ ἔχει ἐπηρεάσει, δέν θά πᾶς σέ ἕναν ἄνθρωπο λαϊκό. Θά πᾶς στόν ἱερέα. Μόνο ὁ ἱερέας ἐπιτρέπεται νά διαβάζει τήν εὐχή τῆς βασκανίας.
Ἔλεγε ἕνας παπάς χαριτολογώντας, ἐγώ δέν βγάζω μάτια… γιατί τοῦ λέγανε, ξεματιάζεις;…
Ὑπάρχει εἰδική εὐχή γιά αὐτή τήν ἐνέργεια, ἀλλά ὅταν ὁ ἄνθρωπος κάνει πνευματική ζωή θά δεῖτε ὅτι δέν χρειάζεται τέτοιο πράγμα.
Τί κάνουν τώρα οἱ ξεματιάστρες καί αὐτοί πού ξεματιάζουν; Κοροϊδεύονται ἀπό τόν διάβολο καί κοροϊδεύουν αὐτούς πού ξεματιάζουν. Μά λέει, πιάνει αὐτό… κάνω τό λαδάκι, τό νεράκι, τό φυτιλάκι.. τί ἄλλο κάνουνε… καί φεύγει ὁ πονοκέφαλος. Ναί, γιά νά ξανάρθει μετά ἀπό λίγες ὧρες, τήν ἄλλη μέρα… ξεμάτιασέ με πάλι! Ὁ διάβολος ἔτσι τούς παίζει καί δέν πᾶνε νά ἐξομολογηθοῦν. Καί ἐσύ ἐμποδίζεις τούς ἀνθρώπους νά πᾶνε νά ἐξομολογηθοῦν μ’ αὐτό πού κάνεις, πού ξεματιάζεις. Δηλαδή ἁμαρτάνει κι αὐτός πού ξεματιάζει, δέν κάνει καλό. Εἶναι αὐτό πού λέγαμε προηγουμένως, καί οἱ μάγοι ἔχουν εἰκόνες καί μπορεῖ νά λένε καί προσευχές… νά σοῦ ποῦνε κι ἐσένα νά κάνεις προσευχές καί λειτουργίες. Ὁ διάβολος ντύνεται τό ἔνδυμα τοῦ καλοῦ ἀγγέλου, «μετασχηματίζεται καί εἰς ἄγγελον φωτός». Δέν πρέπει νά πέφτουμε θύματα τοῦ διαβόλου, εἶναι ἐξευτελιστικό γιά τόν χριστιανό. Αὐτά γιά τό ξεμάτιασμα.