ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΙΚΟΝΑ
Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός
Εικόνα
λοιπόν είναι ομοίωμα κάποιου και δείγμα και αποτύπωμα, που δείχνει στον
εαυτό του το εικονιζόμενο, οπωσδήποτε όμως δεν μοιάζει εξ’ ολοκλήρου η
εικόνα με το πρωτότυπο, δηλαδή με το εικονιζόμενο-γιατί άλλο είναι η
εικόνα και άλλο το εικονιζόμενο-, οπωσδήποτε όμως βλέπει κανείς σ’ αυτά
διαφορά, αν και δεν είναι άλλο τούτο και άλλο εκείνο. Για παράδειγμα λέω
το εξής. Η εικόνα του ανθρώπου, αν και αποτυπώνει τη μορφή του σώματος
του, όμως δεν έχει τις ψυχικές δυνάμεις του, γιατί ούτε ζει ούτε
σκέφτεται ούτε μιλάει ούτε αισθάνεται ούτε κουνάει κάποιο μέλος του. Και
ο Υιός, ενώ είναι φυσική εικόνα του Πατρός, έχει κάποια διαφορά σε
σχέση με Αυτόν’ είναι Υιός και όχι Πατέρας.
Για ποιό λόγο υπάρχει η εικόνα
Κάθε
εικόνα φανερώνει και δείχνει την κρυφή πραγματικότητα. Για παράδειγμα
επειδή ο άνθρωπος δεν γνωρίζει καθαρά ούτε το αόρατο, αφού η ψυχή του
καλύπτεται με σώμα, ούτε εκείνα που θα γίνουν μετά από αυτόν, ούτε
εκείνα που είναι χωρισμένα και απομακρυσμένα τοπικά, αφού ο ίδιος είναι
περιορισμένος τοπικά και χρονικά, γι’ αυτό επινοήθηκε η εικόνα για να
τον οδηγεί στη γνώση και να του φανερώνει και να του ανακοινώνει εκείνα
που είναι κρυμμένα, και εκείνα βέβαια που είναι καλά να τα ποθούμε και
να τα μιμούμαστε, ενώ τα αντίθετα, δηλαδή τα κακά, να τα αποστρεφόμαστε
και να τα μισούμε.
