Ὁ πόνος στὴ ζωή μας

  

τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου π. Γεωργίου, Καθηγουμένου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους

---

 Εἶναι εὔκολο κάποιος νὰ φιλοσοφεῖ ἢ νὰ θεολογεῖ γιὰ τὸν πόνο. Ἀλλὰ εἶναι δύσκολο νὰ ἀντιμετωπίζει σωστὰ τὸν πόνο, ὅταν ὁ ἴδιος περνᾶ ἕνα δυνατὸ πόνο στὴν ζωή του. Θεωρῶ πολὺ τολμηρὸ νὰ μιλᾶ κανεὶς γιὰ τὸν πόνο, ὅταν ὁ ἴδιος δὲν πονᾶ. Σκέπτομαι ὅλους τοὺς ἀδελφούς μας ἁπανταχοῦ τῆς γῆς, ποὺ πονοῦν σωματικὰ ἢ ψυχολογικὰ ἢ πνευματικά.

 Σωματικὰ πονοῦν οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ ἀρρώστιες, κακουχίες, πείνα. Ψυχολογικὰ πονοῦν ἀπὸ κατατρεγμούς, συκοφαντίες, ἔλλειψη ἀγάπης καὶ μὴ ἀνταπόκριση στὴν προσφερόμενη σὲ ἄλλα προσφιλῆ πρόσωπα ἀγάπη, ἀνεκπλήρωτες ἐπιθυμίες, ἀσθένειες καὶ θανάτους προσφιλῶν ἀνθρώπων καὶ ἄλλα αἴτια. Πνευματικὰ πονοῦν ὅσοι ἀγαποῦν τὸν Θεὸ καὶ τὸν ἄνθρωπο καὶ ὅμως βλέπουν ὅτι μὲ τὶς ἁμαρτίες τους λυποῦν τὸν Θεὸ καὶ προσβάλλουν τὴν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, τὸν ἄνθρωπο.

Ἡ ὀδύνη, ἀρνητική ὅψη τῆς ἡδονῆς.Ἀρχιμ. Εὐσέβιου Βίττη

 

Η οδύνη, όπως και η ηδονή, είναι επείσακτη στην ανθρώπινη φύση. Αν ήταν η ηδονή, η οδύνη, ο φόβος, η λύπη, η επιθυμία κ.λπ. στοιχεία απαραίτητα για την ύπαρξη, θα της είχαν δοθεί από την πρώτη της καταβολή, όπως μας βεβαιώνουν οι Πατέρες. Όλα αυτά τα στοιχεία είναι μεταπτωτικά. Η οδύνη, που θα εξετάσουμε τώρα, αποτελεί την πιο μεγάλη αρνητική συνέπεια της ηδονής. Είναι ο αντίποδάς της. Κάθε οδύνη και πόνος έχουν ως αιτία τους κάποια ηδονή που προηγήθηκε πρακτικά. Και αποτελούν -εκπλήρωση χρέους που ξεπληρώνεται αιτιωδώς από τον άνθρωπο.Ο φυσικός πόνος ακολουθεί την παραφυσική ηδονή. Μια προχώρηση σε βάθος οδηγεί στη διαπίστωση ότι κατά βάσιν ο άνθρωπος γεννιέται με προηγούμενό του το νόμο της αναίτιας ηδονής (ο της ηδονής νόμος αναιτίως προκαθηγήσατο της γενέσεως).

Περί θλίψεων, πόνων καί κόπων… (Γέρων Ἐφραίμ Φιλοθεΐτης)

 

  Η θλίψις είναι όργανον, εργαλείον, το οποίον κρατεί ο Θεός εις το χέρι Του, και Αυτός μόνος το εργάζεται, καθώς Του υπαγορεύει η άπειρος σοφία Του. Εις τον κάθε άνθρωπον διαφοροτρόπως το εργάζεται, αναλόγως της ανάγκης που έχει έκαστος.

Η θλίψις με την ποικιλομορφία της εξαγνίζει και αγιάζει τον άνθρωπον εκείνον, που με σοφίαν και γνώσιν την δέχεται. Δηλαδή κάθε θλίψις του χριστιανού είναι θεία επίσκεψις έχουσαν σκοπόν την σωτηρίαν αυτού και την αποστέλλει η γλυκυτάτη δεξιά του ουρανίου μας Πατρός, αν και απαρέσκεται η φύσις μας εις την τοιαύτην, καθώς και τα πικρά φάρμακα απαρέσκουν εις τον ασθενούντα…

Πίσω ἀπό τήν δοκιμασία κρύβεται ἡ ευλογία τοῦ Θεοῦ

Η θλίψη είναι κακό πράγμα. Αλλά πίσω απ’ αυτό, πίσω από τον πόνο, πίσω από την θλίψη, πίσω από την δοκιμασία, κρύβεται η ευλογία του Θεού, κρύβεται η αναγέννηση, η ανάπλαση του ανθρώπου, της οικογένειας. Οι πάντες σχεδόν την μεταστροφή τους την οφείλουν σε κάποια δοκιμασία. Νομίζουν ότι πηγαίνουν όλα ωραία· τους παίρνει ο Θεός το παιδί· κλάματα, κακό, κ.λ.π. Έρχεται και επισκιάζει έπειτα η χάρις του θεού και ειρηνεύουν οι άνθρωποι· και πλησιάζουν την εκκλησία, πλησιάζουν την εξομολόγηση, πλησιάζουν τον ιερέα. Χάριν του παιδιού πάνε στην εκκλησία ο πόνος τους κάνει ν’ αναζητήσουν, να προσευχηθούν υπέρ αναπαύσεως, να κάνουν τις λειτουργίες.Ο πόνος απαλύνει την καρδιά και την κάνει δεκτική των λόγων του Θεού, ενώ πρώτα ήταν σκληρή, δε δεχόταν. Π.χ. ένας άνθρωπος στο σφρίγος της νεότητας· εγώ είμαι σκέφτεται και κανένας άλλος δεν είναι. Να πτυχία, να και οι δόξες, να κι η υγεία, να κι οι ομορφιές, να κι όλα. Όταν όμως τον ξαπλώσει στο κρεβάτι μία ασθένεια, τότε αρχίζει να σκέφτεται διαφορετικά.

Γέρων Ἐφραίμ Φιλοθεϊτης: Ὁ πόνος ἐξαγνίζει τήν ψυχή…

* Ο πόνος εξαγνίζει την ψυχή, την κάνει ταπεινή, πονετική, αγαθή, και έτσι καταστρώνεται το έδαφος για την θεία επίσκεψι.
Όλα τα λυπηρά μας αποστέλλονται, χωρίς κάθε αμφιβολία, για την θεραπεία της νοσούσης ψυχής μας, όπως διά των θλίψεων εμέση το φαρμάκι της ηδυπαθείας και κάθε πάθους.
* Οι ασθένειες, οι θλίψεις και τα βάσανα των χριστιανών διευκολύνουν την κάθαρσι της ψυχής και την συγχώρησι των αμαρτιών.
* Καθώς η γη γίνεται γονιμώτερη, όταν το αλέτρι βαθειά την οργώση, έτσι και η ψυχή τότε γίνεται καρποφόρος στην αρετή, όταν ο πόνος, η ασθένεια βαθειά και συχνά την επισκέπτεται!