Τά αἴτια τῶν παθῶν: ἡ λανθασμένη κίνηση τοῦ αὐτεξουσίου καί ἡ ὑποβολή τοῦ πονηροῦ.

   

ΤΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ

Α2)ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΘΗ

Τά αἴτια τῶν παθῶν: ἡ λανθασμένη κίνηση τοῦ αὐτεξουσίου καί ἡ ὑποβολή τοῦ πονηροῦ.

 Ἐφευρέτης τοῦ κακοῦ εἶναι ὁ διάβολος. Αὐτός ὑπέβαλε στόν ἄνθρωπο τήν ἐπιθυμία τῆς θεώσεως χωρίς τόν Θεό. Ἡ ἀνθρώπινη ἐλευθερία καί βούληση συγκατένευσε. Ὁ ἄνθρωπος αὐτονομημένα, χωρίς τόν Θεό, ἀναζήτησε τήν μακαριότητα καί τήν ἡδονή. Ἔτσι ἄρχισε νά ἁμαρτάνει καί νά δημιουργεῖ τά διάφορα πάθη.

«Ἡ ψυχή, ἀφοῦ ἀπέκλινε ἀπό τίς ἀρετές, διά μέσου τῆς φιληδονίας κατασκεύασε τά πάθη καί τά ἐστερέωσε ἐναντίον της», λέγει ὁ Ἀββᾶς Δωρόθεος¹.Ἡ ἐπιθυμία γιά τήν ἡδονή, γιά τήν κάθε εἴδους ἀπόλαυση (τήν σωματική, τήν ψυχική, αὐτήν πού ἔρχεται ἀπό τούς ἀνθρώπινους ἐπαίνους ἤ ἀπό τήν συσσώρευση πλούτου ἤ δύναμης ἤ ἀπό τήν ἀπόκτηση ἐξουσίας καί ἀξιωμάτων) ἔκανε τήν ψυχή νά παρεκκλίνει ἀπό τήν κατά φύσιν ζωή. Ὁ ἄνθρωπος κινήθηκε αὐτεξουσίως πρός τήν ἁμαρτία.

Ἑπομένως, ἡ ἁμαρτία ἀρχικά εἶναι μία νόσος τῆς προαιρέσεως, τοῦ αὐτεξουσίου. Στήν συνέχεια ἐπεκτείνεται καί καταλαμβάνει ὅλην τήν ψυχοσωματική ἀνθρώπινη ὑπόσταση.

Ἀρχικά κινεῖται λανθασμένα ὁ νοῦς. Στήν συνέχεια παρασύρονται στήν λάθος κίνηση τό θυμικό καί τό ἐπιθυμητικό.

 Πῶς δημιουργήθηκαν τά πάθη.

Ὁ κατά φύσιν ἄνθρωπος, ὁ πρῶτος Ἀδάμ ἦταν ἀπαθής πρίν τήν πτώση. Ὅλες του οἱ ψυχικές δυνάμεις ἐκινοῦντο φυσιολογικά, πρός τόν Θεό. Ὁ ἄνθρωπος ἀγαποῦσε «ἐξ ὅλης ψυχῆς καί καρδίας καί διανοίας καί ἰσχύος»² τόν Θεό. Ὁ Θεός ἔδωσε στήν ἀνθρώπινη ψυχή ὅλες τίς δυνάμεις –ὅ,τι χρειαζόταν– γιά νά ἐπιτύχει τόν προορισμό του: τήν ὁμοίωση μ’ Αὐτόν.

Μέ τήν πτώση ἡ ἀνθρώπινη προαίρεση καί τό αὐτεξούσιο χρησιμοποιήθηκαν λανθασμένα καί ὁ ἄνθρωπος χωρίστηκε ἀπό τόν Θεό. Συμπεριφέρθηκε ἐγωιστικά, δέν θέλησε νά ζητήσει συγγνώμη ἀπό τόν Δημιουργό Του μετά τήν πτώση του στόν Παράδεισο, καί ἔχασε ἔτσι τήν κοινωνία μαζί Του.

Ἡ πρώτη ἁμαρτία ἦταν ἡ παρακοή στήν ἐντολή τῆς νηστείας. Ὁ ἄνθρωπος, πέφτοντας σέ κάποια ἀμέλεια (ἀνεπαίσθητη λήθη τοῦ Θεοῦ καί ραθυμία) μέ τήν παρακίνηση τοῦ πονηροῦ, αὐτονομήθηκε καί ἔχασε τήν «ὅραση» τοῦ Θεοῦ.

Ἀναζήτησε τήν θέωςή του μέ τίς δικές του ἀποκλειστικά δυνάμεις, χωρίς τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Ἔκανε εἴδωλο τόν ἑαυτό του³ καί τά κτίσματα. Ἀναζήτησε τήν ἡδονή στά κτίσματα. Ὑποδούλωσε τόν νοῦ του στίς αἰσθήσεις καί στό περιβάλλον.

Ἡ Εὔα «εἶδε»⁴ τόν ἀπαγορευμένο καρπό, τόν «ἐπιθύμησε» καί μετά τόν «ἔφαγε», παρακούοντας στόν Δημιουργό της.

Προσπάθησε ὁ Πρωτόπλαστος ἄνθρωπος νά βρεῖ τήν εὐτυχία του μέσῳ τῆς ἄλογης ἀγάπης πρός τόν ἑαυτό του, ἐγκαταλείποντας τόν Δημιουργό του. Ἡ λήθη καί ἡ ραθυμία τόν κυρίευσαν. Ὑποδουλώθηκε στήν φιλαυτία. Ὁ σκοτισμένος του νοῦς συμπαρέσυρε καί τίς ἄλλες ψυχικές του δυνάμεις στήν παρά φύση λειτουργία. Κινήθηκε ἀγαπητικά καί λατρευτικά πρός τά κτίσματα καί τίς γήινες ἡδονές.

Ὡς ἀποτέλεσμα τῆς Προπατορικῆς ἁμαρτίας εἰσῆλθαν στόν ἄνθρωπο:

α) ἡ ροπή πρός τήν ἁμαρτία καί

β) τά διάφορα ἀδιάβλητα πάθη (πείνα, δίψα, πόνος, λύπη κ.λ.π.). Αὐτά τά πάθη, ὅταν ἱκανοποιοῦνται μέ μέτρο καί γιά τόν σωστό λόγο γιά τόν ὁποῖο μᾶς δόθηκαν ἀπό τόν Θεό, δέν ὁδηγοῦν στήν ἀπομάκρυνση ἀπό τόν Θεό (ἁμαρτία). Ὅταν «ὑπερ-ἱκανοποιοῦνται» ἤ «ὑπο-ἱκανοποιοῦνται», τότε γίνονται διαβλητά (ἁμαρτωλά).

Μετά τήν πτώση ὁ ἄνθρωπος, σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, δημιούργησε –δυστυχῶς μέ τήν θέλησή του– τά διάφορα πάθη κάνοντας:

α) παράχρηση τῶν ψυχικῶν του δυνάμεων καί

β) πέφτοντας στήν ἀμετρία κατά τήν ἱκανοποίηση τῶν ἀδιαβλήτων παθῶν του μετατρέποντάς τα σέ διαβλητά.

1 Ἀββᾶ Δωροθέου, εἰς Φιλοκαλία τῶν νηπτικῶν καί ἀσκητικῶν, Ἐκδ. «Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς», Θεσσαλονίκη 1981, τόμος 12ος, σελ. 510: «Κλίνασα ἡ ψυχή διά φιληδονίας ἐκ τῶν ἀρετῶν κατεσκεύασε τά πάθη καί ἐστερέωσεν αὐτά καθ’ ἑαυτῆς».

2 Πρβλ. Λκ. 10, 27.

3 Βλ. Ἁγ. Ἀνδρέα Κρήτης, Μ. Κανών, ὠδή δ΄, τροπάριο 26:«αὐτείδωλον τοῖς πάθεσιν ἐγενόμην».

4Ὑποδούλωσε τόν νοῦ της στήν ὅραση καί κατόπιν στήν γεύση, συμπαρασύροντας καί τίς ἄλλες ψυχικές της δυνάμεις στήν ὑποδούλωση αὐτή.

Ἀπόσπασμα ἀπό τό Βιβλίο:Τά πάθη καί ἡ κατάθλιψη – Τί εἶναι καί πῶς θεραπεύονται (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου) – Νέο βιβλίο 

Σχῆμα 14Χ20.5 ,Σελίδες: 282, Τιμή: 9€, Παραγγελίες στό τηλέφωνο 6944577885 ἤ στό e- mail: hristospanagia@yahoo.gr

http://www.hristospanagia.gr/?p=6287#more-6287