
Η οδύνη, όπως και η ηδονή, είναι
επείσακτη στην ανθρώπινη φύση. Αν ήταν η ηδονή, η οδύνη, ο φόβος, η
λύπη, η επιθυμία κ.λπ. στοιχεία απαραίτητα για την ύπαρξη, θα της είχαν
δοθεί από την πρώτη της καταβολή, όπως μας βεβαιώνουν οι Πατέρες. Όλα
αυτά τα στοιχεία είναι μεταπτωτικά. Η οδύνη, που θα εξετάσουμε τώρα,
αποτελεί την πιο μεγάλη αρνητική συνέπεια της ηδονής. Είναι ο αντίποδάς
της. Κάθε οδύνη και πόνος έχουν ως αιτία τους κάποια ηδονή που
προηγήθηκε πρακτικά. Και αποτελούν -εκπλήρωση χρέους που ξεπληρώνεται
αιτιωδώς από τον άνθρωπο.Ο φυσικός πόνος ακολουθεί την παραφυσική ηδονή.
Μια προχώρηση σε βάθος οδηγεί στη διαπίστωση ότι κατά βάσιν ο άνθρωπος
γεννιέται με προηγούμενό του το νόμο της αναίτιας ηδονής (ο της ηδονής
νόμος αναιτίως προκαθηγήσατο της γενέσεως).