Ὑπόθεση ΛΓ΄(33)
«ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ
ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ»
Ἕνας γέροντας εἶπε: «Ὁ Σωτήρας μας ὡς ἀρχή τῶν μαθημάτων του εἶχε τή θλίψη καί τή στενοχώρια1.
Ὅποιος λοιπόν αὐτή τήν ἀρχή τήν ἀποφεύγει, χάνει τή γνώση τοῦ Θεοῦ.
Ὅπως δηλαδή τά γράμματα (τοῦ ἀλφαβήτου) δίνουν στά παιδία τήν ἀρχή τῆς
παιδείας, ὥστε νά ἀποκτήσουν τή γνώση, ἔτσι καί ὁ μοναχός πού μέσα σέ
θλίψεις καί κόπους ἔχει ὑπακοή, γίνεται συγκληρονόμος τοῦ Χριστοῦ2 καί παιδί τοῦ Θεοῦ».
Τοῦ ἁγίου Ἐφραίμ
Ἀδελφέ,
ἄν κάθεσαι ὡς ὑποτακτικός σέ πατέρες, ἡ ἀκλόνητη ἡ πίστη σου θά φανεῖ
σέ τοῦτο· ὄχι ὅταν σέ περιποιοῦνται καί σοῦ μιλοῦν μέ ἥμερο τρόπο καί μέ
πραότητα, ἀλλά ὅταν σέ ἀποπαίρνουν καί σέ χτυποῦν καί ὑπομένεις· γιατί
καί τό θηρίο, ὅταν τό καλοπιάνουν, ἡμερεύει καί ἡσυχάζει. Μή λοιπόν
κακιώνεις μέ αὐτόν πού σέ παιδαγωγεῖ, ἄν βέβαια θέλεις νά γίνεις ἕνας
ἀπό τούς ἐκλεκτούς, ἀλλά σέ ὅλα νά ὑποτάσσεσαι μέ καλή διάθεση στόν
δάσκαλό σου. Ὅπως καί ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, ὅταν ἔγινε ἄνθρωπος, ὑποτασσόταν
ταπεινά πρῶτα στή μητέρα του καί στόν νομιζόμενο πατέρα του, καθώς μᾶς
πληροφορεῖ ὁ εὐαγγελιστής, λέγοντας: «Καί ὑποτασσόταν σέ αὐτούς»3· καί στόν ἀληθινό Πατέρα του, τόν οὐράνιο, ὑπάκουσε μέχρι θανάτου, καί μάλιστα θανάτου σταυρικοῦ, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος4. Νά δέχεσαι λοιπόν εὐχαρίστως τίς θλίψεις πού σοῦ ἔρχονται καί τίς παιδαγωγίες ἀπό τόν ἡγούμενο. «Γιά ποιό παιδί», λέει ἡ Γραφή, «δέν τό παιδαγωγεῖ ὁ πατέρας του; Ἄν ὅμως δέν ἔχετε τήν παιδαγωγία πού ἔχουν πάρει ὅλοι, τότε εἶσθε νόθα καί ὄχι γνήσια παιδιά»5. Σέ ἔδειραν; Νά χαίρεσαι γι᾿ αὐτό, καί νά διορθώσεις τό σφάλμα σου. Ἀλλά σέ ἔδειραν ἄδικα; Ἡ ἀνταμοιβή σου θά εἶναι μεγαλύτερη· γιατί καί οἱ Ἀπόστολοι, πού κήρυτταν στόν κόσμο τή σωτηρία, σέ κάθε πόλη δέρνονταν σάν κακοῦργοι, καί δέν ὀργίζονταν οὔτε ἀγανακτοῦσαν, ἀλλά χαίρονταν πού ἀξιώθηκαν νά κακοποιηθοῦν γιά χάρη τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ6.
Ἴσως ὅμως κάποιος ἀπό τούς πιό ἀμελεῖς νά πεῖ: «Στενοχωροῦμαι, γιατί αὐτό μοῦ συνέβη μετά ἀπό τόσους κόπους πού ἔκανα στό μοναστήρι». Σέ αὐτόν θά ἔλεγα: «Αὐτό σέ στενοχωρεῖ, δοῦλε τοῦ Κυρίου; Ἀπό αὐτό λοιπόν νά καταλάβεις ὅτι μετά ἀπό τά τόσα χρόνια καί τούς πολλούς κόπους πού λές, ἀκόμη δέν νίκησες τά πάθη. Γιατί ἄν νομίζεις ὅτι εἶναι κάτι, ἐνῶ δέν εἶναι τίποτε, τόν ἑαυτό του ἐξαπατᾶ7. Ὅπως δηλαδή ὁ καπετάνιος τήν ὥρα τῆς τρικυμίας φαίνεται τί καπετάνιος εἶναι, τό ἴδιο καί ὁ μοναχός τήν ὥρα πού τόν προσβάλλουν καί τόν ἀποπαίρνουν· καί εἴτε τοῦ κακοφαίνεται καί στενοχωρεῖται. Γιατί ἐκεῖνος πού καυχιέται λέγοντας “ἔχω τόσα χρόνια στή μοναχική ζωή”, δέν παρουσίασε ὅμως δείγματα τῆς μοναχικῆς ἐργασίας οὔτε κατόρθωσε τούς τρόπους τῆς σεμνῆς ζωῆς, αὐτός κουβαλᾶ ἐργαλεῖα πού ἀκόμη δέν ἔμαθε χρησιμοποιεῖ».
Ἔχεις γεράσει στό μοναχικό σχῆμα; Ὡς ἔμπειρος λοιπόν τῆς μοναχικῆς ζωῆς γίνε τό παράδειγμα γιά τούς νέους καί ἄπειρους. Ἄς μείνουν κατάπληκτοι οἱ ἄλλοι μέ τήν ὑπομονή καί τήν ἀνεξικακία σου. Ἄς χαίρεται καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, πού κατοικεῖ μέσα σου, γιά τή μεγάλη σου καρτερικότητα. Καί προπαντός πρέπει νά εὐχαριστεῖς τόν Θεό, γιατί ὅλα τά παθαίνεις γιά τό συμφέρον σου.
Ἐγώ πιστεύω ὅτι αὐτός πού ἀνέλαβε τήν καθοδήγησή σου δέν χαίρεται γιά τό ἐλάτωμά σου, ἐπειδή πρόκειται νά λογοδοτήσει γιά ἐσένα στόν Κύριο· ἡ χαρά του εἶναι νά σέ παρουσιάσει τέλειο στόν Κύριο. Γι᾿ αὐτό ὀφείλεις νά ὑπομένεις μέ εὐγνωμοσύνη ὅλα ὅσα σοῦ κάνει, ἀκόμη καί ἄν εἶναι ὀδυνηρά, θεωρώντας ὅτι σέ γιατρεύει καί ὄχι ὅτι σέ τιμωρεῖ. Ἄν ὅμως δέν μπορεῖς νά ὑποφέρεις γιά χάρη τοῦ Κυρίου μιά μικρή θλίψη καί δοκιμασία, πῶς θά ὑπομείνεις μιά μεγάλη; Καί ἄν δέν ἀνέχεσαι προσβολή ἤ ράπισμα ἤ χτύπημα, πῶς θά σηκώσεις τόν σταυρό σου, πού ἀπό τήν ἀρχή ὑποσχέθηκες ὅτι θά τόν σηκώσεις; Καί ἄν δέν σηκώνεις τόν σταυρό σου, πῶς θά γίνεις κληρονόμος τῆς ἐπουράνιας δόξας μαζί μέ ἐκείνους πού λένε: «Ὅλα αὐτά ἦρθαν ἐπάνω μας καί δέν σέ ξεχάσαμε, Κύριε, οὔτε παραβήκαμε τή διαθήκη σου»8, καί: «Γιά χάρη σου πεθαίνουμε κάθε μέρα, θεωρούμαστε σάν πρόβατα γιά σφαγή9»;
Ἀγαπητέ ἀδελφέ, ξεχάσαμε αὐτά πού ὑπέφερε γιά χάρη μας ὁ Κύριος ὅλων μας; Τόν ἔβρισαν, τόν ἐξευτέλισαν, τοῦ εἶπαν «ἔχεις δαιμόνιο»10, καί δέν ὀργίστηκε. Τοῦ ἔδωσαν χαστούκια καί χτυπήματα, τόν χλεύασαν, τόν κάρφωσαν στόν σταυρό, τοῦ ἔδωσαν νά πιεῖ ξύδι μέ χολή, τοῦ τρύπησαν μέ λόγχη τήν πλευρά. Ὅλα αὐτά τά ὑπέμεινε γιά τή σωτηρία μας, καί ἐμεῖς γιά χάρη του οὔτε μιά μικρή προσβολή δέν ὑποφέρουμε; Πῶς λοιπόν θά τόν συναντήσουμε τήν ἡμέρα τῆς κρίσεως; Καί ποιά ἀπολογία θά βροῦμε, ὅταν, μαζί μέ ὅλες τίς ἄλλες εὐεργεσίες πού ἔκανε γιά ἐμᾶς, θά μᾶς παρουσιάζει καί αὐτά καί θά ἀπαιτεῖ ἀπό ἐμᾶς κάποιο ἀντιστάθμισμα;
Ἄς ξυπνήσουμε λοιπόν, ἀγαπητέ, ἀπό τήν τόση μας χαύνωση· ἄς κάνουμε τήν καρδιά μας γενναία καί ἀκλόνητη καί ἄς ποῦμε καί ἐμεῖς μαζί μέ τόν Ἀπόστολο ὅτι εἴμαστε ἕτοιμοι ὄχι μόνο νά δεθοῦμε ἤ νά χτυπηθοῦμε γιά τόν Χριστό, ἀλλά καί νά πεθάνουμε11. Γιατί ἄν συμμεριζόμαστε τά παθήματά του, ὁπωσδήποτε θά μετάσχουμε καί στή δόξα του12 καί θά γίνουμε μαζί του κληρονόμοι τῆς οὐράνιας βασιλείας.
Τέλος καί τῇ Τρισηλίῳ Θεότητι
κράτος, αἶνος καί δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.
Ἀμήν.
Ἐκδόσεις:«ΤΟΠΕΡΙΒΟΛΙΤΗΣΠΑΝΑΓΙΑΣ»
Εὐχαριστοῦμε θερμά τίς ἐκδόσεις «ΤΟΠΕΡΙΒΟΛΙΤΗΣΠΑΝΑΓΙΑΣ» γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδουν.
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης
2Στό κείμενο: Θεοῦ. Διόρθωση: χριστοῦ. Πρβλ. Ρωμ. Η΄ : 17.
3Λουκ. Β΄ : 51.
4Φιλιπ. Β΄ : 8.
5Ἑβρ. Ιβ΄ : 7-8.
6Πραξ. Ε΄ : 41.
7Γαλ. Στ΄ : 3.
8Ψαλμ. 43 : 18.
9Ψαλμ. 43: 23· Ρωμ. Η΄ : 36.
10Ἰω. ζ΄ : 20· η΄ : 48· η΄ : 52.
11Πρβλ. Πραξ. Κα΄ : 13.
