Ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου
Γνώριζε,
ὅτι σφοδροί λογισμοί καί σαρκικοί πειρασμοί θά σέ πολεμοῦν, γιά νά
μολύνουν τό σῶμα σου καί τήν ψυχή σου. Γιά νά νικήσεις τό πάθος αὐτό
πρέπει ν᾿ ἀποφεύγεις συστηματικά τίς κοσμικές συναναστροφές. Μή ξεχνᾶς
ὅτι ἡ φύση μας ἔχει μέσα της τήν ὁρμή γιά τεκνογονία, πού φουντώνει ἀπό
τήν ἀπρόσεκτη συμπεριφορά μας μέ τίς γυναῖκες. Ἄλλη ζημιά προκαλοῦν στήν ψυχή οἱ πειρασμοί πού ἔρχονται ἀπό πράγματα πού βρίσκονται μακρυά μας, καί ἄλλη, πολύ σοβαρότερη βλάβη, προξενοῦν στήν ψυχή μας οἱ λογισμοί πού μᾶς ἔρχονται ὅταν ὁ πειρασμός εἶναι κοντά μας. Ὅταν ἡ φωτιά εἶναι μακρυά δέν μᾶς βλάπτει πολύ, ὅταν ὅμως εἶναι κοντά, τότε ἡ ζημιά εἶναι σίγουρη.
Ὅπως τό λάδι τρέφει τό φῶς τοῦ λυχναριοῦ, ἔτσι καί οἱ σαρκικές ἐπιθυμίες τρέφουν τά πάθη. Γιά νά κρατήσουμε τό σῶμα μας καθαρό ἀπό τούς σαρκικούς μολυσμούς, πρέπει νά προσέχουμε πολύ τά ἐρεθίσματα. Γιατί δέν βλάπτει ἡ ροπή γιά τήν τεκνογονία, πού ἔβαλε ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο, ἀλλά ἡ ἐκτροπή. Τή ροπή ὅμως αὐτή ὁ ἄνθρωπος πρέπει νά τή δαμάζει καί νά τήν ὁδηγεῖ στό καλό. Γιατί ἄν ἀφήσει τόν ἑαυτό του χωρίς χαλινάρι, τότε θά καταντήσει χειρότερος κι ἀπό τά ἄλογα ζῶα. Ὁ Θεός τά ἔκαμε ὅλα «καλά λίαν», ἀλλά ὁ ἄνθρωπος ξέφυγε ἀπό τόν σωστό δρόμο καί ἄφησε τό σῶμα του ἐλεύθερο νά ἱκανοποιεῖται ὅπως ἐκεῖνο θέλει, καί ὄχι ὅπως προστάζει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Οἱ φυσικές κινήσεις τοῦ σώματος δέν πρέπει νά μᾶς βγάζουν ἀπό τόν σωστό δρόμο οὔτε νά μᾶς ἐμποδίζουν στή σωφροσύνη. Τά ποτά, τά πολλά φαγητά καί ἡ ἀπρόσεκτη συναναστροφή μέ γυναῖκες ἀνάβουν τή φλόγα τῶν κακῶν ἐπιθυμιῶν καί τό σῶμα ἀγριεύει, χάνοντας τή φυσική του ἡμερότητα καί ἁπλότητα.
Πολλές φορές νομίζουμε ὅτι μέ τήν ἄσκηση καί τήν προσευχή ἔχουμε φτάσει σέ ὑψηλά μέτρα ἀρετῆς. Τότε ἀκριβῶς ἐπιτρέπει ὁ Θεός τούς σαρκικούς πειρασμούς γιά νά ταπεινωθοῦμε. Χρειάζεται βία, γιατί ἡ σάρκα δέν ὑποτάσσεται εὔκολα. Ὁ ἀγώνας εἶναι δύσκολος, ἀλλά μέ τή βοήθεια τοῦ Κυρίου θά νικήσουμε. Ὁ κόπος καί ὁ ἀγώνας μας, ὁ σκληρός καί δύσκολος, θά ἀμοιφθεῖ ἀπό τόν Θεό. Οἱ θλίψεις καί οἱ στενοχώριες θανατώνουν τά σαρκικά πάθη.
Τό σῶμα μας, ὅπως καί ἡ ψυχή μας, δέν εἶναι ἁμαρτωλά, ἀλλά οἱ κακές ἐπιθυμίες καί οἱ σαρκικοί μολυσμοί τά μολύνουν. Ἡ ἄσκηση, ἡ ταλαιπωρία τοῦ σώματος καί ἡ προσευχή βοηθοῦν στήν πνευματική ἀνύψωση.
Ὅταν περιφρονοῦμε τίς θλίψεις καί τίς στενοχώριες, πού ἐπιτρέπει ὁ Θεός γιά τήν τελειοποίησή μας, εἶναι σάν νά περιφρονοῦμε τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε ὅτι ἡ ἀρετή ἀνθίζει μέσα μας σάν λουλούδι μόνο μέ τίς θλίψεις καί τούς σωματικούς κόπους. Ὅσο περισσότερο ἀγαπᾶμε τήν ἀνάπαυση, τόσο περισσότερο δίνουμε τόπο στά πάθη. Γιατί ὅταν ταλαιπωρεῖται τό σῶμα μέ κόπους καί μέ θλίψεις, οἱ πονηροί λογισμοί ὑποχωροῦν. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος θυμᾶται τίς ἁμαρτίες του καί μετανοεῖ γι᾿ αὐτές, τότε ὁ Θεός προνοεῖ γι᾿ αὐτόν καί τοῦ αὐξάνει τήν ἀρετή. Ὅσο περισσότερο κανείς βιάζει τόν ἑαυτό του, τόσο περισσότερο ὁ Θεός τόν εὐλογεῖ, χαρίζοντας σ᾿ αὐτόν τή χαρά τῆς ἀρετῆς. Κάθε χαρά πού δέν προέρχεται ἀπό τήν ἀρετή, τροφοδοτεῖ τά πάθη τῆς σάρκας.
«Πολλές φορές τό σῶμα μας, φοβούμενο τούς πειρασμούς, γίνεται φίλος τῆς ἁμαρτίας». Αὐτά τά λόγια εἶπε ἕνας ἀπό τούς ἁγίους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Αὐτός λοιπόν πού ἐπιθυμεῖ νά κατοικήσει μέσα του ὁ Κύριος, πρέπει νά βιάζει τό σῶμα του, νά ἐργάζεται τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί νά φυλάει τήν ψυχή του ἀπό τά ἔργα τῆς σάρκας. Τό Πνεῦμα τό Ἅγιο δέν κατοικεῖ στό σῶμα πού ἀναπαύεται στίς σαρκικές ἐπιθυμίες. Ὅταν τό σῶμα ἐξασθενήσει μέ τή νηστεία καί τήν προσευχή, τότε δυναμώνεται ἡ ψυχή. Συνηθίζει δέ τό σῶμα νά παρακαλεῖ τήν ψυχή γιά ἀνάπαυση, γιατί ἡ ἀνάπαυση εἶναι ἡ τροφή του. Ὅταν δέν τροφοδοτεῖται τό σῶμα μέ τήν χαυνότητα καί τήν πολλή ἀνάπαυση, τότε ὑποχωρεῖ καί νικιέται. Γι᾿ αὐτό ἔρχεται καί παρακαλεῖ: «Ἄφησέ με λίγο νά ξεκουρασθῶ καί νά συνέλθω». Καί αὐτό τό κάνει μέχρις ὅτου ἀναλάβει τίς δυνάμεις του. Ὕστερα ἐπιτίθεται στήν ψυχή μέ μεγαλύτερη σφοδρότητα. Τίς ὕπουλες λοιπόν παρακλήσεις τοῦ σώματος δέν θά τίς ὑπολογίσουμε. Ἐμεῖς θά πολιτευθοῦμε ὅπως θέλει ὁ Θεός. Καί μέσα στόν κόσμο μπορεῖ ν᾿ ἀποκτήσει κανείς τήν ἀρετή, ἀρκεῖ ν᾿ ἀγωνίζεται ἐναντίον τῶν ἐφάμαρτων ἀπαιτήσεων τοῦ σώματος.
Ὅταν τό σῶμα ἀποκάμει ἀπό τούς πειρασμούς καί ζητεῖ ν᾿ ἀπαλλαγεῖ, ἐσύ νά τοῦ πεῖς: «Ἐσύ τήν ἀκαθαρσία καί τήν αἰσχρή ζωή ἐπιθυμεῖς». Ἄν ὅμως σοῦ ἀντιτάξει ὅτι εἶναι μεγάλη ἁμαρτία νά φονεύει κανείς τό σῶμα του, ἐσύ θά τό ἀντικρούσεις μέ τό ἐπιχείρημα ὅτι δέν φονεύω ἐσένα (τό σῶμα), ἀλλά τίς κακές καί πονηρές ἐπιθυμίες πού φωλιάζουν μέσα σου. Θά λές στό σῶμα: «Ἐγώ σκοτώνω τήν ἀκαθαρτη ζωή πού βδελύσσεται ὁ Κύριος, κι ὄχι ἐσένα πού εἶσαι δῶρο τοῦ Θεοῦ».
Καλύτερα νά πεθάνουμε παρά νά χωρισθοῦμε ἀπό τόν Θεό μας, πού μᾶς χαρίζει τόσα δῶρα, καί προπαντός τήν καθαρότητα τῆς ψυχῆς καί τή σωφροσύνη. Τί νά τήν κάνει κανείς τή ζωή, ὅταν εἶναι μακρυά ἀπό τόν Θεό; Χίλιες φορές νά ὑπομείνει τίς ταλαιπωρίες τοῦ σώματος, παρά νά ὑποχωρήσει στίς παράνομες καί ἁμαρτωλές ἐπιθυμίες του.
Ποιά θά εἶναι ἡ ὠφέλειά μας, ἄν ζήσουμε τή ζωή αὐτή μακρυά ἀπό τόν Θεό, χωρίς τήν ἐλπίδα τῆς αἰώνιας εὐτυχίας;
Λοιπόν, ὑπομονή στούς πειρασμούς καί προσευχή στόν Χριστό νά μᾶς ἐνισχύει τόν ἀγώνα μας, μέχρις ὅτου φτάσουμε στή νίκη.
Τέλος καί τῇ Τρισηλίῳ Θεότητι
κράτος,αἶνοςκαίδόξαεἰςτούςαἰῶναςτῶναἰώνων.
Ἀμήν.
Βασισμένο στούς Ἀσκητικούς Λόγους
τοῦ ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου
Ἐκδόσεις:“ Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου Ὡρωποῦ Ἀττικῆς»
Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά Μονή.
Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης
