Πέμπτη 2 Ιανουαρίου 2014

Τά ἀσκητικά τῆς ἐνορίας, Ἱερομ. Σάββα Ἁγιορείτου (νέο βιβλίο).

ΤΑ ΑΣΚΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ-ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΣΑΒΒΑ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ (ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ)

Σελ. 376. Σχῆμα 14Χ20,5. Εἰσαγωγικό προοίμιο ἀπό τόν κ. Λάμπρο Σιάσο καθηγητή τῆς Θεολογικῆς σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ.
Σύν Θεῷ κυκλοφορεῖ τό νέο μας βιβλίο «Τά ἀσκητικά τῆς ἐνορίας». Ἀπευθύνεται σέ ὅλους τούς εὐσεβεῖς ὀρθοδόξους χριστιανούς κληρικούς, μοναχούς καί λαϊκούς καθώς καί σέ ὅσους θέλουν νά γνωρίσουν τήν ὀρθοδοξη χριστιανική ζωή.
Κατ’ ἐξοχήν ἀπευθύνεται στούς ποιμένες τῶν ἐνοριῶν, τούς εὐλαβεῖς ἱερεῖς ἀλλά καί στό ποίμνιο καί μάλιστα στούς ἀγωνιζομένους γιά μία ὀρθόδοξη ζωή μέσα στήν οἰκογενειακή παλαίστρα.
Εἴθε μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ καί τίς εὐχές ὅλων νά συμβάλλει ἔστω κατ’ ἐλάχιστον στήν πνευματική οἰκοδομή ὅλων μας. Εἴθε νά γίνει ἀφορμή ὥστε νά ζήσουμε τό ἀληθινό πρωτοχριστιανικό πνεῦμα στίς ἐνορίες τοῦ κόσμου ἀλλά καί μέσα στίς καρδιές μας.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Πρίν ἀπό 10 περίπου αἰῶνες, ἕνας ἐκ τῶν ἀληθινῶν Θεολόγων τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας, ὁ Ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος, ἀναφερόμενος στήν διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ, ἔλεγε:

«Σέ ὅλα αὐτά (ἐνν. στούς λόγους τοῦ Εὐαγγελίου, στήν διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ) πιστεύουμε μόνο μέ λόγια, ἐνῶ μέ τά ἔργα τά ἀρνούμαστε. Δέν ὁμολογεῖται παντοῦ ὁ Χριστός, στίς πόλεις, στά χωριά, στά κοινόβια, στά ὄρη; Κοίταξε ὅμως καί ἐρεύνησε ἄν τηροῦν τίς ἐντολές Του. Μετά βίας θά βρεῖς, μέσα σέ χιλιάδες καί μυριάδες, ἕναν πού νά εἶναι μέ ἔργα καί λόγια χριστιανός»[1].

Ἄν ζοῦσε σήμερα ὁ Ἅγιος Συμεών, πιθανότατα θά ἔλεγε τά ἴδια λόγια, ἴσως καί χειρότερα, ἀπό αὐτά πού εἶπε πρίν ἀπό 1000 περίπου χρόνια, ἀναφερόμενος στούς χριστιανούς τῆς ἐποχῆς του.

«Μόνο ἕνας πνευματικά τυφλός καί ἀδιάφορος ἄνθρωπος θά ἀρνιόταν», σημειώνει ὁ π. Ἀλέξανδρος Σμέμαν, «ὅτι, παρά τήν σχετική της εὐημερία, ἐξωτερική καί ὑλική, αὐτό πού ἀπειλεῖ τήν Ἐκκλησία προέρχεται ἐκ τῶν ἔσω καί δέν εἶναι παρά ὁ κίνδυνος τῆς ἐκκοσμίκευσης, τῆς βαθιᾶς πνευματικῆς ἀποσύνθεσης»[2].

Ἡ ἐκκοσμίκευση στήν Ἐκκλησία ὀφείλεται κυρίως στήν ἐκκοσμίκευση τῆς Ἐνορίας καί τῆς ἐνοριακῆς ζωῆς· διότι «στήν ὀρθόδοξη πραγματικότητα ἡ μικρότερη ἑνότητα ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς εἶναι ἡ Ἐνορία»[3]. Ἡ ἐκκοσμίκευση πάλι τῆς Ἐνορίας ἀντανακλᾶ τήν ἐκκοσμίκευση τῶν μελῶν της, τῶν ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, κληρικῶν καί λαϊκῶν, οἱ ὁποῖοι συγκροτοῦν τίς χριστιανικές οἰκογένειες.

Ἡ μικρότερη ἐκκλησιαστική μονάδα εἶναι ἡ Ἐνορία. «Ὡς εὐχαριστιακή σύναξη τῶν πιστῶν ἐμφανίζεται ἡ (κάθε) Ἐνορία (σέ συνάρτηση βέβαια μέ τήν Ἐπισκοπή, στήν ὁποία ὀργανικά ἀνήκει) ὡς ἡ «καθολική Ἐκκλησία« στόν συγκεκριμένο τόπο καί χρόνο. Ὁ πιστός ζεῖ τό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας στήν ζωή καί πράξη τῆς Ἐνορίας του, μέσα στήν ὁποία, ἁγιαζόμενος καί ἀγωνιζόμενος, ἑνώνεται μέ τόν Χριστό καί τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς του, πραγματοποιώντας συνεχῶς τήν ἐν Χριστῷ ὕπαρξή του, τήν ἐκκλησιαστικότητά του»[4].

Ὅπως ἀποδεικνύεται μέσα ἀπό τήν Ἐκκλησιαστική μας ἱστορία, ἡ κοσμική Ἐνορία εἶχε ὡς πρότυπο τήν μοναστική καί προσπαθοῦσε νά τήν μιμηθεῖ. Ἡ μοναστική Ἐνορία πάλι εἶναι ἡ αὐθεντική συνέχεια τῆς Ἀποστολικῆς καί μεταποστολικῆς Ἐνορίας. Ἔτσι, ὅσο ἡ κοσμική Ἐνορία ἐμιμεῖτο τήν μοναστική, οὐσιαστικά ἐμιμεῖτο τήν Ἀποστολική ζωή, τήν ζωή τῶν πρώτων χριστιανῶν προσαρμοσμένη στίς ἑκάστοτε συνθῆκες.

Σήμερα, αὐτή ἡ προσπάθεια γιά μίμηση ἔχει ἐν πολλοῖς χαθεῖ. Γι’ αὐτό ἔχει χαθεῖ κατά ἕνα μεγάλο μέρος καί ἡ θεραπευτική ἀποτελεσματικότητα τῆς κοσμικῆς Ἐνορίας καί, ὡς ἐκ τούτου, ἡ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ζωή τῶν μελῶν της.

Ἡ ἐκκοσμικευμένη Ἐνορία ἔχασε τό πρότυπό της, πού εἶναι ἡ πρώτη Ἀποστολική Ἐκκλησία καί τό μοναστηριακό κοινόβιο . Οἱ πιστοί πού ζοῦν στόν κόσμο ἔχασαν καί αὐτοί ἐν πολλοῖς τά πνευματικά τους πρότυπα, πού εἶναι οἱ πρῶτοι Χριστιανοί τῆς ἀρχαίας Ἀποστολικῆς Ἐνορίας τῶν δύο πρώτων αἰώνων καί οἱ μοναχοί πού συνέχισαν αὐτήν τήν Ἀποστολική ζωή

Σύμφωνα μέ τόν Ὅσιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος: «Φῶς γιά τούς κοσμικούς εἶναι οἱ μοναχοί»[5].

Ὅταν ὁ κοινοβιακός μοναχισμός καί ἡ πρώτη Ἐκκλησία λειτουργοῦν ὡς πρότυπο γιά τήν ὀρθόδοξη Ἐνορία καί τούς πιστούς πού ζοῦν στό κόσμο, τότε ἐκπληρώνεται ὁ σωτηριολογικός προορισμός τῆς Ἐκκλησίας. Τότε ἡ Ἐνορία εἶναι ὑγιής, ζωντανή καί λειτουργεῖ θεραπευτικά[6] γιά τά μέλη της. Τότε ἡ κάθε χριστιανική οἰκογένεια εἶναι μία μικρή «κοινωνία θεώσεως» τῶν μελῶν της. Τότε ὁ κάθε μεμονωμένος πιστός εἶναι ἕνα εὐλογημένο πρόσωπο πού ἀπολαμβάνει μαζί μέ τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς του τήν πνευματική ὑγεία, πού χαρίζει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία διά τῆς Ἐνορίας.

[1] Ὁσίου Συμεών Νέου Θεολόγου, Ἁρπαγή στό Φῶς, ἐλεύθερη ἀπόδοση τοῦ ΚΒ’ Κατηχητικοῦ λόγου, ἔκδοση Ἱ. Μονῆς Ἁγίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, Κάλαμος Ἀττικῆς.

[2]Πρωτοπρεσβυτέρου Ἀλεξάνδρου Σμέμαν, Ἐξομολόγηση καί Θεία Κοινωνία, περιοδικό Ἐπίγνωση, τ. 86, Φθινόπωρο 2003.