«Ἡ προσευχή μέ τό ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ»

Πρωτ. Στεφάνου Ἀναγνωστόπουλου

Τήν Νοερά προσευχή, παρενθετικά, μποροῦμε νά τήν διαιρέσουμε σέ δύο μέρη: τό πρακτικό καί τό θεωρητικό.
Γιά τό πρακτικό μέρος, σέ πέντε – δέκα σελίδες μποροῦν νά δοθοῦν ὅλες οἱ ἀπαραίτητες λεπτομερεῖς πρακτικές ὁδηγίες, πού σχετίζονται μέ τόν πνευματικό καθημερινό ἀγῶνα στήν μονολόγιστη προφορική Εὐχή, δηλαδή, στό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με», μέχρις ὅτου θείᾳ Χάριτι, καταστῆ Καρδιακή.
Τό θεωρητικό μέρος, πού ὁδηγεῖ στήν θεία τελείωσι ἔχει τόσο βάθος, τόσο πλάτος καί τόσο ὕψος οὐράνιο, ὥστε ἡ “θεωρητική” πορεία καί “ἀνάβασις” τῆς πνευματικῆς Λατρείας, τῆς Εὐχῆς στό Ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ, εἶναι ὄχι μόνον ἰσόβιος, ἀλλά καί ἄπειρος, ἀφοῦ ἡ τελείωσις-θέωσις δέν ἔχει τέλος.

Ἐμεῖς ὅμως πού ζοῦμε μέσα στόν κόσμο μέ τίς τόσες βιοτικές μέριμνες καί πειρασμούς, ΘΑ ἐπιμένουμε κατά τό πλεῖστον στό πρακτικό μέρος μέ τίς τόσες πνευματικές ὠφέλειες, δίδοντες ὅμως καί τήν σχετική “βαρύτητα” στό θεωρητικό μέρος. Ἄλλωστε κατά τούς Νηπτικούς Πατέρας « ἡ πρᾶξις θεωρίας ἐστίν ἐπίβασις».Ἐπανερχόμενοι στήν πρᾶξι τῆς Νοερᾶς προσευχῆς βλέπουμε ὅτι ἡ ἕνωσις τοῦ νοῦ μέ τήν καρδιά εἶναι ὄχι μόνο προσφιλής ἀλλά καί ἐπιθυμητή κατάστασις σ᾿ αὐτούς, πού ἀσκοῦνται στήν Νοερά ἡσυχία.
Ὁ μοναχός ἤ ὁ ἱερεύς ἤ καί ὁ χριστιανός στόν κόσμο, ὅταν μπορῆ καί ἀγρυπνεῖ κάθε βράδυ δύο, τρεῖς ὧρες μέ τήν νοερά ἐργασία τῆς Εὐχῆς «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με», ἀμετεώριστα καί ἀφάνταστα, χωρίς κανένα δηλαδή λογισμό, τότε πληροῦται ἀπό κατάστασι Χάριτος μέ θεία προσευχή ἀπό τήν καρδιά. Ἔχει Νοερά, καθαρή, καρδιακή καί ὑπερευλογημένη προσευχή. Ἔχει πνευματική προσευχή. Ἔχει πνευματική Λατρεία. Εἶναι πλέον καί κατά κάποιον τρόπο “θεωρητικός”, ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ.
Σ᾿ αὐτό τό μῆκος κύματος κινούμενος καί ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Φιλανδίας Παῦλος, ἐκδίδοντας τό 1984 σχετική ἐγκύκλιο πρός ὅλους τούς Ὀρθοδόξους χριστιανούς τῆς περιφερείας του, ἔγραφε τά ἑξῆς:
«Μέχρι πού νά ἑτοιμαστῆς, παιδί μου, τό πρωί, γιά νά πᾶς στή δουλειά σου, ποιός σέ ἐμποδίζει ἀπό τό νά λές τήν Εὐχή; Ἀπό τό σπίτι μέχρι τή δουλειά χρειάζεσαι ἀρκετό χρόνο. Λέγε λοιπόν μέσα σου συνεχῶς: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με». Τά χέρια σου ἄσ᾿ τα νά δουλεύουν. Τά μάτια σου βέβαια νά προσέχουν τί πιάνουν καί μέ τί ἀσκοῦνται στόν χῶρο τῆς ἐργασίας. Τά πόδια σου νά κινοῦνται μέσα στήν δουλειά. Ἀλλά οἱ σκέψεις σου μέ τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με», ἄς κάμουν συντροφιά μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό. Εἴτε ἡ δουλειά σου ἀπαιτεῖ αὐτοσυγκέντρωσι εἴτε ὄχι, ἐσύ, χριστιανέ μου, μπορεῖς νά λές τήν Εὐχή. Μισό λεπτό κάθε φορά! Μπορεῖς ἀκόμα νά διακόπτης καί τήν πιό σοβαρά ἐργασία καί ἡ μνήμη τῆς παρουσίας τοῦ Ἰησοῦ διά τῆς Εὐχῆς θά παραμείνη σάν ἕνα ὑπόγειο ρεῦμα μέσα στήν ψυχή σου.
Οἱ συνταξιοῦχοι μας –κι ἔχουμε, δόξα τῷ Θεῷ, πολλούς– ἀποτελοῦν ἕνα ἀξιόλογο τμῆμα τοῦ πληθυσμοῦ τῆς πατρίδος μας. Ἐλεύθεροι ἀπό ἐργασία ἔχουν ἰδανικές καταστάσεις, γιά νά καλλιεργήσουν αὐτή τήν προσευχή. Διαβάζοντας ὅλοι τό βιβλίο “Οἱ περιπέτειες ἑνός προσκυνητοῦ”, θά βοηθηθοῦν πολύ, καί μένοντας στό σπίτι τους σέ μιά γωνιά, μποροῦν μέ τήν ἀσίγαστη Καρδιακή προσευχή νά φέρουν πραγματική παρηγοριά καί εἰρήνη σέ πολλούς καί παράλληλα νά ἀναλάβουν τό καθῆκον τῶν Ἁγίων. Ποιό εἶναι αὐτό; νά προσεύχωνται γιά ὅλο τόν κόσμο».
Εἴδατε τί δουλειά μποροῦν νά κάνουν οἱ συνταξιοῦχοι; ἀλλά καί ὅλοι μας! Καί μήν πάη τό μυαλό μας μόνο στήν ζωή τῶν Νηπτικῶν ἁγίων, πού ζοῦσαν στίς σπηλιές καί στίς ὀπές τῆς γῆς μέ κακοπάθεια, νηστεία, ἀγρυπνία καί προσευχή, ἀλλά καί στήν καθημερινή εὐαγγελική ζωή, πού ὀφείλει νά στηρίζει πάνω στό θαῦμα τῆς ἀληθινῆς ἐν Χριστῷ μετανοίας, στήν ζωντανή πίστι καί τήν ὁμολογία της καί στήν ἀδιάλειπτη Εὐχούλα.
Ἄρα λοιπόν, γιά μᾶς πού ζοῦμε μέσα στόν κόσμο:

• Ἄσκησις εἶναι ἡ ἐπιστροφή μας στόν Θεό καί ἡ ἕνωσίς μας μαζί Του διά τῶν θείων καί ἱερῶν Μυστηρίων, ὅπως καθορίζονται ἀπό τούς ἱερούς Κανόνας καί τούς βίους τῶν Ἁγίων.

• Ἄσκησις εἶναι τό βίωμα τῶν ἁγίων, τῶν Ἀσκητῶν, τῶν Μαρτύρων, τῶν Ὁσίων, τῶν Ὁμολογητῶν, μέσα στό πνεῦμα τῆς ὑπακοῆς στόν Ἰησοῦ Χριστό καί στό Εὐαγγέλιό Του, διά μέσου τῶν Πνευματικῶν πατέρων.

• Ἄσκησις εἶναι νά γίνεται ὁ ἀγωνιζόμενος χριστιανός φῶς Χριστοῦ μέσα στόν κόσμο, «ὅπως ἴδωσι τά καλά …(αὐτοῦ) ἔργα καί δοξάσωσι τόν Πατέρα …(αὐτοῦ) τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς»¹.

• Ἄσκησις ἐπίσης εἶναι νά ὑπερασπίζεται ὁ χριστιανός τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ἀπό τήν ἀθεΐα, τόν ὑλισμό, τίς αἱρέσεις καί τό πλῆθος τῶν σατανικῶν κυκλωμάτων, πού θέλουν νά σβήσουν ὅ,τι ὡραῖο καί καλό ἔχει ἡ Ἑλληνική οἰκογένεια καί νά καταλύσουν τά ὅσια καί τά ἱερά μας, τά ἤθη καί τά ἔθιμα τῆς Πατρίδος μας, γιά νά πάψη νά ὑπάρχη Ὀρθόδοξη Ἑλληνική Ἐκκλησία.

Στό σημεῖο αὐτό, παραθέτουμε αὐτούσια μιά πρόσκλησι μαθητῶν Λυκεῖου, μέ “ἀριθμό 99997”, πού ὄχι μόνο θά μᾶς πείση γιά τό προλεγόμενα, ἀλλά καί θά μᾶς συγκλονίση.
«Τέκνα μου, (τά παιδιά ἀποκαλοῦν τούς γονεῖς τους καί τούς ἄλλους, “τέκνα” τους!) Θά θέλαμε πολύ νά ἔρθετε στή συγκέντρωσι τοῦ Ὑψίστου στή ντίσκο “Ἀερόμπικ”. Θά διαβαστοῦν Εὐαγγέλια καί θά ἀκουστοῦν ψαλμωδίες. Στό τέλος τοῦ χοροῦ θά μοιραστῆ ἀντίδωρο. Ὅλοι μαζί, σάν ἀδελφές ψυχές, στίς 26-2-1986, ἡμέρα Τετάρτη, στό κατηχητικό τῆς ντίσκο “Ἀερόμπικ”, στήν Λεωφόρο Συγγροῦ 137.
Υ.Γ.: Ὅποιος θά ἔχη νηστέψει, μπορεῖ καί νά κοινωνήση. (Μέ τί θά “κοινωνήση” ἄραγε στή ντίσκο “Ἀερόμπικ;”).
Στήν ἀπαράδεκτη αὐτή πρόσκλησι ἀνταπάντησαν τόσο χριστιανικά περιοδικά ὅσο καί ἐκκλησιαστικές ἐφημερίδες. Μία ἀπ᾿ αὐτές τίς ἀνταπαντήσεις εἶναι ἡ ἀκόλουθη:
«Αὐτό τό κείμενο εἶναι ὑβριστικό, βλάσφημο, ἀνθελληνικό, μέ μιά λέξι ὀλέθριο γιά τό σήμερα καί τό αὔριο τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλλάδος. Διότι βλασφημεῖ ἀνοιχτά τόν Πανάγιο Θεό, εἰρωνεύεται ἐπισήμως τά θεόπνευστα κείμενα τῆς Ἐκκλησίας, λοιδωρεῖ τό ἔργο τῶν Κατηχητικῶν σχολείων, χλευάζει τό ἱερώτατον καί ἁγιώτατον Μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Δέν εἶναι ἀνώνυμο τό κείμενο. Εἶναι ἐνυπόγραφον, ἀφοῦ οἱ προσκαλοῦντες ἀναφέρουν τό σχολεῖο καί τά τμήματά τους καί μάλιστα καί ποῦ θά κάμουν τή συγκέντρωσι-χορό. Ἐπωνύμως λοιπόν διακωμωδοῦν τά ἱερά καί τά ὅσια καί παίζουν «ἐν οὐ παικτοῖς» οἱ μαθηταί αὐτοί…».
Δυστυχῶς, ὅσο βαρύ κι ἄν σᾶς φανῆ αὐτό, σιγά-σιγά μεταβαλλόμεθα σ᾿ ἕνα ἀπέραντο νεκροταφεῖο! Γιατί; Γιατί πεθαίνουμε κάθε μέρα πνευματικά ὅλο καί περισσότερο! Σχεδόν τίποτε δέν στέκεται ὄρθιο πιά. Ὅλα τά σωριάζει ἡ ἀθεΐα, ἡ ἀσέβεια, ἡ ἀδιαφορία καί ὁ πανσεξουαλισμός.
Θέλουμε, ἄραγε, νά γίνη τό θαῦμα τῆς ἀναστάσεως στήν πατρίδα μας; Ἄν ναί, τότε, σύμφωνα μέ ὅσα εἴπαμε, χρειάζεται νηστεία, προσευχή καί πίστις δυνατή, γιά νά σωθοῦν Ἐκκλησία, ἔθνος, οἰκογένεια καί περιβάλλον. Καί ἡ σωτηρία μας ἀξίζει κάθε κόπο καί ἀγῶνα. Καί τότε θά δοῦμε «τό φῶς τό ἀληθινόν» καί θά λάβουμε «Πνεῦμα ἐπουράνιον» καί προσκυνοῦντες τήν μία καί ἀδιαίρετον Τριάδα, μ᾿ ὅσα ἀναφέραμε καί μέ ἀδιάλειπτη προσευχή, μέ θερμή πίστι καί μέ ἐνεργουμένη ἀγάπη, θά ζήσουμε στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων.
Ὅταν ἤμουν μικρός, ὁ παπᾶς πού μέ βάπτισε, μοῦ εἶχε διηγηθῆ τό ἑξῆς περιστατικό, τό ὁποῖο καί καταγράφω:
«Μιά φορά, παιδάκι μου Στέφανε, ἕνα πρωΐνό, πῆγα στόν ναό μου πού ἐφημέρευα, ἦτο χειμῶνας κι ἔκανε πολύ κρῦο. Ἤμουν μόνος, χωρίς τόν καντηλανάφτη, τόν κυρ Κώστα, πού ἦτο ἄρρωστος.
Ἔχοντας τά κλειδιά ἄνοιξα καί σκέφθηκα νά ἀνάψω τά καντήλια. Ψάχτηκα, ἀλλά δέν βρῆκα σπίρτα. Πάω στό παγκάρι, ἀνοίγω τά συρτάρια, δέν βρῆκα τίποτα. Πάω μέσα στό ἱερό Βῆμα τίποτα, ψάχνω ἐδῶ, ψάχνω ἐκεῖ, γιά νά βρῶ σπίρτα ἤ τσακμάκι, ἀλλά δέν μπόρεσα νά βρῶ.
Στεναχωρέθηκα! Πάω μπροστά στήν εἰκόνα τῆς Παναγίας (ὁ Ναός εἶναι ἀφιερωμένος στά Εἰσόδιά Της) καί Τῆς λέω:

• Παναγίτσα μου, δέν κάνεις κανένα θαῦμα νά ἀνάψης τά καντήλια; Ἐγώ σπίρτα ἤ τσακμάκι δέν ἔχω…. Ἔξω κάνει κρῦο καί παγωνιά. Ποιόν νά βρῶ νά σταματήσω γιά νά μοῦ δώση φωτιά;

Τά συζητοῦσα ὅλα αὐτά μόνος μου, χωρίς νά σκεφθῶ ὅτι τά καντήλια ἦσαν ἄδεια ἀπό λάδι. Ἔπρεπε λοιπόν πρῶτα νά γεμίσω τά καντήλια μέ λάδι καί ὕστερα νά βρῶ φωτιά. Τά καντήλια ἦταν ὅλα σβηστά, ἀκόμη καί τό ἀκοίμητο μέσα στό ἅγιο Βῆμα, παρ᾿ ὅλο πού ἐκείνη τήν ἐποχή χρησιμοποιοῦσαν μακρυά φυτίλια.
Καί ἐκεῖ, συνεχίζει, πού τά ἔλεγα αὐτά μονολογῶντας γιά τό λάδι στά καντήλια καί τήν φωτιά…, φράπ!… ἄναψαν μονομιᾶς ὅλα! ΟΛΑ τά καντήλια τῆς ἐκκλησίας ἄναψαν! Καί τῶν προσκυνηταρίων καί τῶν φορητῶν εἰκόνων, πού εἶναι στά πλάγια καί τοῦ Τέμπλου, καί μέσα στό Ἱερό τό ἀκοίμητο.

• Πώ, πώ, πώ!… Νά, μπρέ Παναγιά, πού κάνεις θαύματα!…. Κουραζόμαστε, βασανιζόμαστε νά τ᾿ ἀνάβουμε ἀνεβαίνοντας στά σκαμνιά καί στίς καρέκλες καί Σύ μέ μιᾶς, φράπ!… καί τ᾿ ἄναψες!

Καί γυρίζοντας πρός ἐμένα, μέ ρώτησε:

• Δέν μοῦ λές;! Ἐχετε καντῆλι στό σπίτι σας;

• Βέβαια.

• Καίει τό καντῆλι σας μέρα νύχτα;

• Μάλιστα, μέρα νύχτα!

• Ἄ! γιατί τά σβησμένα καντήλια, παιδί μου, εἶναι σβησμένες ψυχές, ἄδειες ψυχές. Οἱ ψυχές, πού δέν κάνουν προσευχή μπροστά στό εἰκονοστάσι, μέ ἀναμμένο τό καντῆλι, εἶναι παγωμένες σάν τόν βοριά πού φυσάει ἐκεῖ ἔξω. Εἶναι σάν τά ἄδεια καί σβησμένα καντήλια!….²

συνεχίζεται……

Τέλος καί τῇ Τρισηλίῳ Θεότητι

κράτος, αἶνος καί δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.

Ἀπό τό βιβλίο: “Η ΕΥΧΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ “
Ἐκδόσεις: “Γ. Γκέλμπεσης”
Πρωτ. Στεφάνου Ἀναγνωστόπουλου

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Πρωτ. Στέφανο Ἀναγνωστόπουλο γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει.

Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης
http://hristospanagia3.blogspot.gr/

1πβ. Ματθ. Ε΄ : 16.

2Προσωπικές σημειώσεις.
http://www.hristospanagia.gr/?p=59401