1. Ὅλοι οἱ βαπτισμένοι Ὀρθόδοξοι χρισιανοί ἀποτελοῦμε, ἀγαπητοί μου, μία ἱερή καί ἅγια οἰκογένεια, πού λέγεται Ἐκκλησία.
ΜΙΑ εἶναι ἡ Ἐκκλησία καί δέν εἶναι πολλές. Καί αὐτή ἡ Μία Ἐκκλησία
εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἱερό σῶμα, πού κεφαλή του ἔχει τόν
Ἰησοῦ Χριστό. Καί ἐπειδή ἅγια εἶναι ἡ κεφαλή, ὁ Χριστός μας, πρέπει καί
ἐμεῖς οἱ χριστιανοί, τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, νά ἀγωνιζόμαστε νά γίνουμε
ἅγιοι. Τά μέσα δέ καί τήν μέθοδο γιά νά πετύχουμε τήν ἁγιότητα μᾶς τά
δίνει ἡ Ἐκκλησία. Ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας, ἀδελφοί μου, δέν εἶναι νά
κάνει ἁπλᾶ «καλούς» ἀνθρώπους, σάν τούς μαθητές τοῦ Πλάτωνα καί τοῦ
Ἀριστοτέλη, ἀλλά ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νά κάνει τό ἄνθρωπο ἅγιο
καί θεοφόρο. Δέν εἶναι ἡ Ἐκκλησία ἕνα καλό φιλανθρωπικό ἵδρυμα ἤ ἕνα
πολιτιστικό σωματεῖο, ἀλλά εἶναι ἕνα θεῖο καθίδρυμα, πού ἔχει μέσα του
κατοικοῦντα καί μένοντα τόν Θεό μας, δηλαδή τήν Ἁγία Τριάδα, τήν Παναγία
Δέσποινα, τούς ἀγγέλους καί ὅλους τούς ἁγίους καί ὅλους ἐμᾶς τούς
βαπτισμένους χριστιανούς.
Ἀφοῦ
λοιπόν ὡς βαπτισμένοι χριστιανοί ἀνήκουμε σ᾽ αὐτήν τήν Ἐκκλησία, πρέπει
καί ὑποχρεούμεθα νά βαδίζουμε τόν δρόμο πρός τήν ἁγιότητα, νά
ἁγωνιζόμαστε νά γίνουμε ἅγιοι. Στό σημερινό μου κήρυγμα θά σᾶς πῶ τά
μέσα πού διαθέτει ἡ Ἐκκλησία γιά τόν ἁγιασμό μας. Πρῶτα-πρῶτα ἡ Ἐκκλησία
ἔχει τά ἱερά της Μυστήρια μέ τά ὁποῖα μᾶς δίνει τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ,
γιατί χωρίς τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ δέν μποροῦμε νά πετύχουμε τίποτε. Ἀλλά ἡ
Ἐκκλησία μᾶς διδάσκει καί τά θεανθρώπινα μέσα, τίς ἀρετές, μέ τίς ὁποῖες
θά μπορέσουμε νά νικήσουμε τά ἁμαρτωλά μας πάθη καί νά πετύχουμε τόν
ἁγιασμό μας. Γι᾽ αὐτές τίς ἀρετές καί τίς πνευματικές ἀσκήσεις θά σᾶς
μιλήσω σήμερα μέ λίγα λόγια, ἀδελφοί μου χριστιανοί.
2. (α) Ἡ πρώτη ἄσκηση καί ἀρετή εἶναι ἡ πίστη.
Τό νά ἔχουμε πίστη σημαίνει νά παραδοθοῦμε ὁλόκαρδα στόν ἀγαπημένο μας
Ἰησοῦ Χριστό καί νά εἴμαστε ἕτοιμοι νά κάνουμε τά πάντα γιά τήν ἀγάπη
Του. «Πίστη» σημαίνει νά ἐμπιστευόμαστε ἀπόλυτα στόν Θεό μας.
Ἄς λέμε συχνά στήν προσευχή μας: «Χριστέ μου, στερέωσέ μου τήν πίστη μου
καί τήν ἀγάπη μου σέ Σένα. Ὅ,τι καί νά συμβεῖ στήν ζωή μου νά μή φύγω
ποτέ ἀπό Σένα καί νά μή Σέ ἀρνηθῶ ποτέ»!
(β) Ἡ δεύτερη ἄσκηση καί θεανθρώπινη ἀρετή εἶναι ἡ προσευχή καί ἡ νηστεία.
Οἱ ἀρετές αὐτές πρέπει νά γίνουν μέθοδος ζωῆς, τρόπος ζωῆς τῶν
Ὀρθοδόξων χριστιανῶν. Αὐτά τά δύο μέσα, ἡ προσευχή καί ἡ νηστεία, τά
ἀναγκαῖα γιά τόν καθαγιασμό μας, δόθηκαν ἀπό τόν Ἰησοῦ Χριστό, γι᾽ αὐτό
καί εἶπα τίς ἀρετές αὐτές «θεανθρώπινες». Ἡ προσευχή καί ἡ νηστεία,
ἀδελφοί μου, φέρνουν τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ στήν ψυχή καί τήν τονώνουν καί
τήν νευρώνουν, γιά νά εἶναι δυνατή στόν ἀγώνα της κατά τοῦ διαβόλου.
(γ) Ἄλλη θεανθρώπινη ἀρετή, πού πρέπει ὁπωσδήποτε νά ἔχουμε, εἶναι ἡ ἀγάπη.
Ἡ ἀγάπη, ἀδελφοί μου, δέν πρέπει νά ἔχει ὅρια. Ἡ ἀγάπη δέν ρωτάει ποιός
εἶναι καλός καί ποιός δέν εἶναι, ποιός μέ ἀγαπάει καί ποιός μέ
ἐχθρεύεται. Ὁ καλός χριστιανός ἀγαπάει ὅλους: Ἀγαπάει φίλους καί
ἐχθρούς, ἀγαπάει ἁμαρτωλούς καί κακούργους, χωρίς ὅμως νά ἀγαπάει τίς
ἁμαρτίες τους καί τά ἐγκλήματά τους. Μία τέτοια ἀγάπη εἶναι δῶρον Θεοῦ,
γι᾽ αὐτό καί πρέπει νά τήν ζητᾶμε στήν προσευχή μας ἀπό τόν Θεό. Ἄς λέμε
στήν προσευχή μας: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Θεέ τῆς ἀγάπης, δός μου τήν
ἀγάπη Σου, γιά νά τήν δίνω σέ ὅλους»!
(δ) Τέταρτη ἀρετή εἶναι ἡ πραότητα καί ἡ ταπείνωση.
Μόνο ὁ πρᾶος στήν καρδιά μπορεῖ νά καταπραΰνει τίς ἐπαναστατημένες καί
ἄγριες καρδιές. Μόνο ὁ ταπεινός στήν καρδιά μπορεῖ νά ταπεινώσει τίς
ὑπερήφανες καί ἀλαζονικές ψυχές. Χριστιανοί μου! Γιά νά γίνουμε πρᾶοι
καί ταπεινοί στήν καρδιά πρέπει νά βάλουμε σ᾽ αὐτήν τόν μόνον ἀληθινά «πρᾶον καί ταπεινόν τῇ καρδίᾳ»
(Ματθ. 11,29), δηλαδή τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Ὁ Χριστός μας
ταπείνωσε τόν ἑαυτό Του, στήν ἔσχατη ταπείνωση, ὥστε σταυρώθηκε γιά
μᾶς.
(ε) Καί ἡ ἄλλη ἀρετή, θεανθρώπινη ἀρετή, γιατί μᾶς τήν δίδαξε ὁ Χριστός μας, εἶναι ἡ ἀρετή τῆς ὑπομονῆς.
Δηλαδή νά ὑπομένουμε τό κακό, νά ὑπομένουμε τίς συκοφαντίες καί τίς
πληγές τῶν ἄλλων καί νά μή θέλουμε νά ἀνταποδώσουμε κακό ἀντί κακοῦ. Ἄς
γνωρίζουμε, ἀδελφοί μου, ὅτι ὁ κόσμος, ὁ ἁμαρτωλός κόσμος, δέν μπορεῖ νά
ὑποφέρει τούς ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ, ὅπως δέν ὑπέφερε καί τόν Χριστό μας.
Τό μαρτύριο συνοδεύει τόν ἀληθινό χριστιανό. Ἀλλά ὁ χριστιανός πρέπει νά
ὑπομένει τό μαρτύριο τοῦ ἐμπαιγμοῦ τοῦ κόσμου καί νά μήν ὀργίζεται.
3.
Αὐτές οἱ ἀρετές καί πνευματικές ἀσκήσεις πού σᾶς εἶπα, ἀδελφοί μου, μᾶς
ἔδωσαν τήν ἁγία Παρασκευή, τόν ἅγιο Ἀντώνιο, τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν
Παλαμᾶ, τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Πατριάρχη μας, τόν Δημητσανίτη, καί ὅλους
τούς ἁγίους. Αὐτές πρέπει νά ἐφαρμόσουμε κι ἐμεῖς, γιά νά ἁγιάσουμε. Τήν
μέθοδο ἀσκήσεως αὐτῶν τῶν ἀρετῶν διδάσκει σωστά μόνο ἡ Ὀρθόδοξη
Ἐκκλησία, γι᾽ αὐτό καί μόνο στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μπορεῖ νά ἁγιάσει
κανείς. Ἔξω ἀπό αὐτήν δέν ὑπάρχει ἁγιότητα.
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας
Five Spiritual Exercises to Achieve Holiness
By His Eminence Metropolitan Jeremiah
of Gortynos and Megalopolis
1.
All baptized Orthodox Christians are, my beloved, one sacred and holy
family, called the Church. The Church is ONE and not many. And this One
Church is the Orthodox. The Church is a sacred body, that has as its
head Jesus Christ. And because the head, our Christ, is holy, us
Christians, the members of the Church, must strive to become saints.
The means and method to achieve our holiness is given by the Church.
The
purpose of the Church, my brethren, is not simply to make «good»
people, like the students of Plato and Aristotle, but the purpose of the
Church is to make people holy and God-bearing. The Church is not a good
philanthropic institution or a cultural club, but it is a divine
foundation, that has our God living and abiding within it, namely the
Holy Trinity, our Lady the Panagia, the angels and all the saints and
all baptized Christians. Since then as baptized Christians we belong to
this Church, we must and we are required to tread the path towards
holiness, to struggle to become saints. In my sermon today I will tell
you the means available to the Church to achieve our sanctification.
First
of all, the Church has Her sacred Mysteries by which She gives us the
Grace of God, because without the Grace of God we cannot achieve
anything. But the Church also teaches us the divine-human means, the
virtues, by which we can conquer our sinful passions and achieve our
sanctification. In regards to these virtues and spiritual exercises I
will speak with you today in a few words, my Christian brethren.
2.
(a) The first exercise and virtue is faith. To have faith means to
surrender wholeheartedly to our beloved Jesus Christ and to be ready to
do anything for His love. «Faith» means to completely trust in our God.
Let us often say our prayer: «My Christ, establish me in my faith and in
my love for You. Whatever happens in my life, may I never depart from
You and never deny You!»
(b)
The second exercise and divine-human virtue is prayer and fasting.
These virtues must become a method of life, a way of life for Orthodox
Christians. These two means, prayer and fasting, are necessary for our
sanctification, given by our Lord Jesus Christ, and this is why I call
these virtues «divine-human». Prayer and fasting, my brethren, bring the
Grace of God to the soul and they stimulate her and innervate her to be
strong so she can fight against the devil.
(c)
Another divine-human virtue, that we must have by all means, is love.
Love, my brethren, should not have limits. Love does not ask who is a
good person and who is not, who loves me and who hates me. The good
Christian loves everyone: they love friends and enemies, they love
sinners and criminals, without however loving their sins and crimes.
Such love is a gift of God, and this is why we must ask for it from God
in our prayers. Let us say in our prayers: «Lord Jesus Christ, God of
love, give me Your love, that I may give it to everyone!»
(d)
The fourth virtue is meekness and humility. Only the meek in heart can
soothe the savage and rebellious hearts. Only the humble in heart can
humble the proud and arrogant souls. My Christians! In order to become
meek and humble in heart we must put in it the only true «meek and
humble in heart» (Matt. 11:29), that is, our Lord Jesus Christ. Our
Christ humbled Himself, in the ultimate humiliation, so that He was
crucified for us.
(e)
And the other virtue, divine-human virtue, because it was given by our
Christ, is the virtue of patience. in other words, to endure evil, to
endure the slander and woundings of others, and to not want to repay
evil for evil. Let us know, my brethren, that the world, the sinful
world, cannot suffer the people of God, just like it did not suffer our
Christ. Martyrdom accompanies the true Christian. But the Christian must
endure the martyrdom of the ridicule of the world and not be angry.
3.
These virtues and spiritual exercises that I told you about, my
brethren, were given to us by Saint Paraskevi, by Saint Anthony, by
Saint Gregory Palamas, by Saint Gregory V our Patriarch from Dimitsana,
and all the saints. We should also apply these, that we may be
sanctified. The method of exercising these virtues is only taught
correctly within the Orthodox Church, and this is why only the Orthodox
Church can sanctify someone. Outside of Her, holiness does not exist.
Source: Translated by John Sanidopoulos.
http://iliaxtida.wordpress.com